Chuyển giá trong các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam

Cập nhật mới nhất 06/10/2025 by admin

FDI đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế Việt Nam, mang lại vốn, công nghệ và việc làm. Tuy nhiên, song song với lợi ích là vấn đề nhức nhối mang tên chuyển giá – khi các tập đoàn đa quốc gia điều chỉnh giá nội bộ để chuyển lợi nhuận ra nước ngoài, giảm thuế phải nộp. Hoạt động này không chỉ gây thất thoát ngân sách mà còn tạo cạnh tranh thiếu công bằng, buộc Việt Nam phải siết chặt giám sát.

Chuyển giá trong các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam

Bản chất & mục đích của chuyển giá trong doanh nghiệp FDI

Chuyển giá trong doanh nghiệp FDI bản chất là việc các tập đoàn đa quốc gia sử dụng chính sách giá nội bộ để điều chỉnh giá trị hàng hóa, dịch vụ, tài sản hoặc các khoản vay giữa các công ty con, công ty mẹ, hoặc công ty liên kết. Mục tiêu chính là chuyển lợi nhuận từ nơi có thuế suất cao sang nơi có thuế suất thấp, qua đó giảm gánh nặng thuế trên toàn cầu.

Bản chất & mục đích của chuyển giá trong doanh nghiệp FDI

Trong bối cảnh Việt Nam là quốc gia đang phát triển, có nhiều ưu đãi thuế để thu hút vốn FDI, các doanh nghiệp thường lợi dụng khe hở pháp luật để tận dụng lợi ích. Ví dụ: một công ty FDI nhập khẩu máy móc từ công ty mẹ ở nước ngoài có thể khai giá trị cao hơn nhiều lần so với thực tế. Khi đó, chi phí khấu hao tại Việt Nam tăng lên, lợi nhuận bị giảm xuống, và đồng nghĩa với số thuế thu nhập doanh nghiệp nộp cho ngân sách Việt Nam cũng giảm.

Ngoài yếu tố giảm thuế, mục đích của chuyển giá còn bao gồm:

• Thu hồi vốn nhanh: Bằng cách áp dụng chi phí cao bất thường, công ty mẹ có thể rút lợi nhuận từ Việt Nam về trong thời gian ngắn.
• Chiếm lĩnh thị trường: Doanh nghiệp FDI có thể bán hàng với giá thấp để cạnh tranh, trong khi thực chất lợi nhuận đã được chuyển về công ty liên kết ở nước khác.
• Tận dụng sự khác biệt chính sách: Sự khác nhau về luật thuế, chuẩn mực kế toán giữa các quốc gia tạo cơ hội cho tập đoàn FDI tối ưu dòng tiền theo hướng có lợi cho mình.

Mục đích của chuyển giá

Tóm lại, bản chất của chuyển giá trong FDI không chỉ nằm ở việc giảm thuế phải nộp, mà còn là chiến lược kinh doanh toàn cầu nhằm tối đa hóa lợi ích cho tập đoàn. Tuy nhiên, hành vi này lại gây tổn thất lớn cho nguồn thu ngân sách Việt Nam, làm gia tăng áp lực quản lý đối với cơ quan thuế và ảnh hưởng đến môi trường cạnh tranh lành mạnh.

Các hình thức chuyển giá phổ biến ở doanh nghiệp FDI tại Việt Nam

Trong bối cảnh Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI, nhiều tập đoàn đa quốc gia đã tận dụng kẽ hở pháp lý và sự chênh lệch về thuế để thực hiện chuyển giá. Một số hình thức thường gặp bao gồm:

1. Nâng cao giá trị tài sản góp vốn

Các công ty mẹ thường định giá máy móc, thiết bị hoặc tài sản vô hình (bằng sáng chế, thương hiệu, phần mềm…) cao hơn nhiều so với giá trị thực tế khi góp vốn vào doanh nghiệp tại Việt Nam. Điều này làm chi phí khấu hao tăng, từ đó giảm lợi nhuận chịu thuế.

2. Góp vốn bằng dịch vụ

Một số doanh nghiệp FDI ghi nhận chi phí từ các dịch vụ quản lý, tư vấn, đào tạo do công ty mẹ hoặc đơn vị liên kết cung cấp với mức giá vượt xa thị trường. Đây là cách làm khó chứng minh giá trị thực, tạo điều kiện hợp thức hóa chi phí.

3. Giao dịch nội bộ và mua bán hàng hóa

Doanh nghiệp FDI thường mua nguyên vật liệu từ công ty mẹ với giá cao, sau đó bán sản phẩm ra thị trường nội địa với giá thấp, khiến lợi nhuận tại Việt Nam bị “bóp méo”. Ngược lại, cũng có trường hợp doanh nghiệp bán sản phẩm xuất khẩu cho công ty con ở quốc gia thuế suất thấp với giá rẻ để chuyển lợi nhuận ra ngoài.

4. Vay và cho vay liên kết

Doanh nghiệp FDI tại Việt Nam có thể vay vốn từ công ty mẹ với lãi suất cao, trong khi bản thân có khả năng vay rẻ hơn từ ngân hàng trong nước. Việc này dẫn đến chi phí tài chính tăng bất thường, làm giảm thu nhập chịu thuế.

5. Chi phí bản quyền, phí công nghệ

Một số doanh nghiệp chi trả khoản phí bản quyền, phí nhãn hiệu hoặc công nghệ cho công ty mẹ với mức cao vượt xa giá trị thực tế, nhằm chuyển lợi nhuận ra nước ngoài dưới hình thức “chi phí hợp pháp”.

Các hình thức chuyển giá phổ biến ở doanh nghiệp FDI tại Việt Nam

Các hình thức trên tuy tinh vi nhưng đều có mẫu số chung: tạo ra bức tranh tài chính méo mó, giúp doanh nghiệp FDI giảm thiểu nghĩa vụ thuế tại Việt Nam.

• Bạn nên xem: Dịch vụ tư vấn lập báo cáo chuyển giá

Chuyển giá trong các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam không chỉ là thách thức lớn đối với ngân sách nhà nước mà còn tạo sự cạnh tranh thiếu công bằng trên thị trường. Các hình thức như định giá cao tài sản góp vốn, chi phí dịch vụ bất thường hay vay liên kết lãi suất cao đang ngày càng tinh vi. Để phát triển bền vững, doanh nghiệp FDI cần tuân thủ quy định pháp luật, minh bạch tài chính, đồng thời phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế và chuyên gia tư vấn để hạn chế rủi ro pháp lý.