Doanh nghiệp FDI và yêu cầu kiểm toán tại Việt Nam

Cập nhật mới nhất 06/10/2025 by admin

Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI, kéo theo sự xuất hiện ngày càng nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, cùng với cơ hội mở rộng kinh doanh, các doanh nghiệp FDI cũng phải tuân thủ chặt chẽ quy định pháp lý, đặc biệt là yêu cầu kiểm toán báo cáo tài chính. Đây không chỉ là thủ tục bắt buộc mà còn là công cụ quan trọng giúp minh bạch tài chính, củng cố niềm tin với công ty mẹ, cơ quan quản lý và nhà đầu tư quốc tế.

Doanh nghiệp FDI và yêu cầu kiểm toán tại Việt Nam

Cơ sở pháp lý về kiểm toán FDI

Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) hoạt động tại Việt Nam phải tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp lý liên quan đến kiểm toán, nhằm đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ luật pháp Việt Nam.

Cơ sở pháp lý về kiểm toán FDI

Trước hết, Luật Kiểm toán độc lập 2011 là nền tảng pháp lý quan trọng, quy định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp và đơn vị kiểm toán độc lập trong việc lập và kiểm toán báo cáo tài chính. Đây là căn cứ để xác định đối tượng bắt buộc kiểm toán, trong đó có doanh nghiệp FDI.

• Bạn nên xem: Khi nào doanh nghiệp Việt Nam cần kiểm toán ?

Tiếp theo, Nghị định 17/2012/NĐ-CP và gần đây là Nghị định 90/2025/NĐ-CP đã cụ thể hóa phạm vi áp dụng. Theo đó, tất cả doanh nghiệp FDI, từ công ty 100% vốn nước ngoài đến các liên doanh và chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam, đều bắt buộc phải thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm. Báo cáo này không chỉ nộp cho cơ quan quản lý Việt Nam như cơ quan thuế, sở kế hoạch và đầu tư, mà còn thường xuyên được gửi về công ty mẹ hoặc tập đoàn ở nước ngoài.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính ban hành chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và hướng dẫn kiểm toán viên áp dụng. Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp FDI còn phải lập báo cáo tài chính theo chuẩn mực quốc tế (IFRS) để đáp ứng nhu cầu báo cáo song song cho công ty mẹ. Điều này làm cho quá trình kiểm toán FDI có yêu cầu cao hơn so với doanh nghiệp trong nước.

Tóm lại, về pháp lý, doanh nghiệp FDI không chỉ bắt buộc kiểm toán tại Việt Nam mà còn phải đảm bảo báo cáo phù hợp với cả chuẩn mực quốc tế, nhằm minh bạch hóa hoạt động và củng cố niềm tin với nhà đầu tư toàn cầu.

Đối tượng FDI phải kiểm toán

Theo quy định pháp luật hiện hành, hầu hết các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đều thuộc diện bắt buộc kiểm toán. Cụ thể, nhóm đối tượng chính bao gồm:

1. Công ty 100% vốn nước ngoài

Đây là hình thức phổ biến nhất, khi nhà đầu tư nước ngoài sở hữu toàn bộ vốn điều lệ. Doanh nghiệp phải lập và kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm để nộp cho cơ quan quản lý Việt Nam và gửi về công ty mẹ.

Công ty 100% vốn nước ngoài

2. Doanh nghiệp liên doanh

Các công ty được thành lập từ sự góp vốn giữa nhà đầu tư Việt Nam và nước ngoài. Trong trường hợp này, báo cáo tài chính kiểm toán vừa để tuân thủ luật pháp Việt Nam, vừa để minh bạch hóa quyền lợi giữa các bên góp vốn.

3. Chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam

Là đối tượng đặc thù chịu sự quản lý chặt chẽ, chi nhánh ngân hàng nước ngoài bắt buộc phải kiểm toán báo cáo tài chính hằng năm để đảm bảo an toàn hệ thống tài chính và lòng tin của khách hàng.

4. Các dự án có vốn FDI quy mô lớn

Những dự án nhóm A, dự án trọng điểm có vốn đầu tư nước ngoài, đặc biệt khi sử dụng vốn vay hoặc ưu đãi của Nhà nước, cũng phải thực hiện kiểm toán báo cáo quyết toán dự án hoàn thành.

Tóm lại, bất kể là công ty 100% vốn nước ngoài, liên doanh hay chi nhánh ngân hàng quốc tế, kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm là nghĩa vụ bắt buộc đối với các doanh nghiệp FDI. Điều này vừa giúp tuân thủ pháp lý, vừa tạo niềm tin cho cổ đông, đối tác và thị trường.

Mục đích của kiểm toán FDI

Kiểm toán đối với doanh nghiệp FDI không chỉ đơn thuần là một thủ tục pháp lý bắt buộc, mà còn mang nhiều ý nghĩa chiến lược trong hoạt động kinh doanh.

1. Đảm bảo minh bạch tài chính với cơ quan quản lý Việt Nam

Các báo cáo kiểm toán là cơ sở để cơ quan thuế, sở kế hoạch và đầu tư hay ngân hàng nhà nước đánh giá tính trung thực và hợp pháp của số liệu tài chính. Đây là cách Nhà nước kiểm soát hoạt động của doanh nghiệp FDI, đặc biệt với những ngành nghề nhạy cảm như ngân hàng, bảo hiểm hay chứng khoán.

Đảm bảo minh bạch tài chính với cơ quan quản lý Việt Nam

2. Cung cấp thông tin chính xác cho công ty mẹ và nhà đầu tư nước ngoài

Doanh nghiệp FDI thường phải báo cáo song song cho cả Việt Nam và tập đoàn toàn cầu. Kiểm toán giúp đảm bảo rằng số liệu tài chính tại chi nhánh Việt Nam phản ánh đúng thực tế, đồng bộ với chuẩn mực quốc tế, tránh sai lệch ảnh hưởng đến chiến lược toàn cầu.

3. Tăng cường uy tín và niềm tin với đối tác

Một báo cáo tài chính đã được kiểm toán không chỉ có giá trị trong nội bộ, mà còn là “tấm hộ chiếu tài chính” khi doanh nghiệp làm việc với ngân hàng, đối tác, hoặc tham gia đấu thầu, M&A. Sự minh bạch được chứng minh bằng kiểm toán giúp FDI dễ dàng mở rộng hợp tác và tiếp cận nguồn vốn.

4. Hỗ trợ chiến lược phát triển lâu dài

Ngoài yếu tố tuân thủ, kiểm toán còn chỉ ra những rủi ro tiềm ẩn, sai sót trong quản lý và đưa ra khuyến nghị cải thiện. Nhờ đó, doanh nghiệp FDI có thể hoàn thiện hệ thống quản trị, nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững tại thị trường Việt Nam.

Hỗ trợ chiến lược phát triển lâu dài

Kiểm toán là yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp FDI tại Việt Nam, không chỉ nhằm tuân thủ pháp luật mà còn mang lại lợi ích lâu dài cho hoạt động kinh doanh. Báo cáo kiểm toán minh bạch giúp doanh nghiệp tạo dựng uy tín, tăng cường niềm tin với công ty mẹ, cơ quan quản lý và đối tác quốc tế. Để đạt hiệu quả cao nhất, các doanh nghiệp FDI nên hợp tác với đơn vị kiểm toán uy tín, am hiểu cả chuẩn mực Việt Nam lẫn quốc tế, biến kiểm toán từ nghĩa vụ thành đòn bẩy phát triển bền vững.